یکی از مزایای چهاردهمین کنگره بین المللی انجمن گوش، گلو، بینی و سر و گردن ایران، این است که مطالب جدید در آن پوشش داده میشود. خیلی از مباحثی که در زمینه رشتههای مختلف گوش، حلق، بینی، سینوس، گردن و حنجره مطرح میشود شاید برای اولین بار باشد که فرصت بروز مییابد.
جنبههای مختلفی در کنگره در نظر گرفته شده و تمام میهمانانی که دعوت شدهاند در کار خود متبحر و جز انسانهای شناخته شدهاند. مباحث گوناگونی مطرح و آن قسمت که مربوط به رشته ما بوده میزگردی است که محور بحث آن انجام کارهای ظریف در جراحی بینی است. به این معنا که حداقل دستکاری انجام شود تا مشکلات بینی از بین برود، بدون اینکه آسیب به جاهای دیگر برسد. در اصطلاح این عمل را جراحی پلاستیک بینی با حفظ عملکرد بینی اطلاق میکنند. این روش، جزء پیشرفتهترین و سالمترین روشهایی است که در حوزه جراحی بینی انجام میشود. ضمن اینکه تغییرات مطلوب در بینی ایجاد میشود، به مخاط و فیزیولوژی بینی نه تنها آسیب نمیرسد، بلکه مشکلات فیزیولوژی بینی نیز برطرف میشود. هم اکنون این روش جزء پرطرفدارترین سبکهای جراحی بینی در دنیا و بین مریضان است. امروزه خواسته اولیه تمامی بیمارانی که مراجعه میکنند این است که ضمن اینکه از نظر تنفسی و بویایی مشکلی نداشته باشند، بینی آنها نیز طبیعی باشد.
اگرچه چند سال پیش بیماران با ذهنیتهای تخیلی، به دنبال تغییراتی در بینی خود بودند که زیاد با واقعیت جور در نمیآمد اما هم اکنون علاوه بر پزشکان، بیماران نیز طرفدار روشهای طبیعی هستند. از طرفی به موازات افزایش تجربه پزشکان، آنها نیز به سمت روشهای غیر تهاجمی گرایش پیدا میکنند. محور میزگرد مربوط در این کنگره، تشریح جزئیات روشهایی است که با این مکانیسم کار میکنند. بنده نیز در این مورد خاص بسیار حساس هستم و سعی میکنم از طریق مذاکره با بیماران، آنها را متقاعد کنم هر چقدر مخاط بینی دستکاری کمتری شده و بیشتر نقایص بینی مرتفع شود، در نهایت منجر به رضایت بیمار خواهد شد.اگر خواسته باشیم به صورت تاریخی سیر تحول جراحی بینی را بررسی کنیم باید اشاره کرد که در گذشته، در جراحی پلاستیک بینی، عمده کار بر محور کم کردن از بینی بود. به این معنا که در اعمال جراحی سعی میشد بیشتر از بافت بینی برداشته شود و بینی تغییر کند. این عمل که منجر به کوچک شدن بینی میشد، مشکلات فیزیولوژیک زیادی به بار میآورد. در ادامه سعی شد نقایص بینی با روش اضافه کردن مرتفع شود.امروزه بیشتر بحث فرم دادن به بینی مطرح است، یعنی به فراخور افزایش تجربه و روز آمدی علم، جراحان نیز به آن سمت متمایل میشوند که ضمن اینکه بافت بینی را برداشت نمیکنند، مشکلات بینی را با تغییر دادن بافت موجود، به بافت ایده آل تبدیل میکنند به نحوی که عملکرد بینی نیز حفظ میشود. در واقع مدرنترین و جدیدترین تکنیکهای جراحی زیبایی بینی حول این محور است. مدتها بود که در روش اضافه کردن، برای ایجاد فرم و حالت در بینی از بافتهای مختلف پروتز استفاده میشد اما با گذشت زمان عوارض پروتز از جمله دفع یا عفونت نیز آشکار شد. بنده در اعمال جراحی به هیچ عنوان از پروتز استفاده نکرده و ترجیح میدهم حتی المقدور در بازسازی و شکل دادن به بینی، از خود بافت بینی استفاده کنم، چرا که این روشها هستند که در دراز مدت منجر به افزایش رضایت بیماران میشوند. در روش حذف کردن بافت شاید بیمار در کوتاه مدت احساس رضایت نسبی داشت اما بعد از چند سال تغییراتی در بینی ایجاد و مشکلاتی پیش میآمد که وی خواهان بینی قبلی خود میشد.
به همکاران جوانتر و کسانی که تازه به این حوزه وارد شدهاند توصیه میشود به دنبال روشها و تکنیکهایی که با حداقل دستکاری انجام میشود بروند. چرا که هم خودشان راضیتر خواهند بود و هم مریض. نکته بعدی این است که پزشک نباید هرگز عقل و تصمیم خود را به دست بیمار بسپارد. زمان جراحی باید سعی شود آن چیز که به نفع بیمار است و از نظر علمی صحیح است، انجام گیرد. گاهی اوقات برخی بیماران سعی میکنند ایدهها یا دیدگاههای رویایی خود را به پزشک تحمیل کنند اما بعد از مدتی پشیمان میشوند و این آغاز راه اختلاف است.بنده به عنوان کارشناسی که در سطوح مختلف نظامپزشکی و پزشکی قانونی فعالیت کرده و این پروندهها را بررسی میکنم، به موارد زیادی برخورد میکنم که اختلافات بین بیمار و پزشک که به مراجع قانونی کشیده شده است، ناشی از همین موارد است، یعنی عدم توجیه بیمار یا پزشک و عدم درک متقابل بین آن دو. گاهی اوقات پزشک به مسیری هدایت شده که اگرچه قصد انجام خواسته بیمار را داشته اما درنهایت از معیارهای علمی فاصله گرفته است، لذا توصیه میشود که همواره در عمل جراحی، مسائل علمی را در نظر بگیرند که با گذشت زمان حتی اگر بیمار نارضایتی داشت اگر کس دیگری خواست قضاوت کند بداند که این جراحی بر مبنای علمی است.
ابراهیم رزم پا
عضو هیات مدیره انجمن راینولوژی ایران